Je nalatenschap regelen: zo doe je dat in 3 stappen
Niemand staat graag stil bij de dood. Over onze nalatenschap (ook erfenis genoemd) denken we liever ook niet na. Voor wie zo veel mogelijk aan de erfgenamen wil nalaten, is het verstandig om wel in actie te komen. “Door je nalatenschap goed te regelen, kun je later mogelijk een hoop erfbelasting besparen,” zegt financieel planner Iris Brik. In dit blog legt ze uit hoe je dit in 3 stappen doet.
Krijg binnen 10 minuten inzicht in je financiële situatie, nu én later. En zet je eerste stap vooruit.
Weinig dingen veroorzaken zoveel zorgen en gedoe als een erfenis die niet goed geregeld is. Dat je veel kunt doen om je nabestaanden na je overlijden financieel goed achter te laten, mag geen nieuws heten. Je nalatenschap regelen zoals jij dat wil, zou een van je prioriteiten moeten zijn, schrijft Iris in haar nieuwste boek ‘Wacht maar tot ik dood ben’.
Lees ook: ‘Als ik kom te overlijden, kan Marleen het financieel nog jaren uitzingen’
De meeste mensen denken bij een nalatenschap of erfenis al snel aan één ding: hoge erfbelasting. ‘Dan kan ik beter alles schenken’, hoort Iris veel van haar klanten zeggen. “Afhankelijk van de familieband, kan de erfbelasting inderdaad oplopen tot 40%. Maar schenken is financieel gezien niet altijd het slimste of voordeligste idee, integendeel.”
Met de juiste kennis en aanpassingen kun je enorme afdrachten aan erfbelasting besparen én je familie ontzorgen. We vragen Iris naar een praktisch stappenplan om je nalatenschap zo goed en financieel gunstig mogelijk te regelen.
Zonder goed inzicht in je financiële situatie ben je nergens. Stel jezelf vragen als: ‘Wat heb ik aan inkomen en vermogen, hoeveel komt er nog binnen en hoelang moet ik mezelf daarmee nog redden?’ Als je daar zelf niet uitkomt, kan een financieel planner je daarbij helpen. Op basis daarvan kun je berekenen hoeveel je nog nodig hebt – en hoeveel je theoretisch dus zou kunnen schenken. Daarbij ga je uit van verschillende scenario’s: een scenario waarin je binnen korte tijd overlijdt, en het scenario waarin je het nog tot je tachtigste – of langer – uitzingt.
Lees ook: ‘Wat moet ik regelen voor mijn overlijden?’ [wensenboekje]
Het financiële overzicht kun je in principe prima zelf doen; bij de tweede stap is dat vaak lastiger. Want de fiscale, juridische en financiële kennis van een financieel planner – ook wel nalatenschapsplanner genoemd – is in deze fase onmisbaar. Deze expert bekijkt hoe je je erfenis het best kunt regelen. Concreet: hoe je je dierbaren zo goed mogelijk verzorgd achterlaat, in welk scenario er zo min mogelijk erfbelasting betaald hoeft te worden én hoe je als erflater de regie kunt houden.
In de praktijk betekent dit dat de financieel planner eerst de huwelijkse voorwaarden of het samenlevingscontract onder de loep neemt. Want in de huwelijkse voorwaarden schuilen mogelijkheden om de erfbelasting terug te dringen. Bijvoorbeeld wanneer een van de twee partners veel vermogen heeft, en de andere nagenoeg niets. In dat geval zal de financieel planner adviseren de huwelijkse voorwaarden bij overlijden op te heffen. Als de ‘vermogendste’ als eerste overlijdt, hoeft de achterblijvende partner niet gelijk de volle mep aan erfbelasting te betalen. Door de huwelijkse voorwaarden aan te passen, betaalt zij of hij op dat moment maar de helft van de erfbelasting en wordt de andere helft uitgesteld.
Daarna is het testament aan de beurt. Is dat er niet? Dan zal de expert in veel gevallen adviseren dat zo snel mogelijk op te stellen, en daarbij te kiezen voor een flexibel keuzetestament. Vroeger was dat geen optie: er was een testament, en zoals het daarin opgesteld stond, moest het gebeuren. In een flexibel keuzetestament houden nabestaanden na overlijden de mogelijkheid om te kijken wat de beste opties zijn om de nalatenschap af te wikkelen. Wel zo handig, je weet immers pas na het overlijden wat precies de omvang van de erfenis is en wie de erfgenamen zijn.
De financieel planner heeft nu alle informatie om een plan op te stellen waarin staat hoe het opgebouwde vermogen fiscaal en juridisch op een verstandige manier overgedragen kan worden In sommige gevallen kan het ook interessant zijn om tijdens je leven al meer vermogen weg te schenken (wordt ook wel ‘schenken met de warme hand’ genoemd), en op die manier de erfbelasting te besparen.
Denken dat een nalatenschap altijd gepaard moet gaan met hoge erfbelasting, is een misvatting.
Je hebt nu bijna alles gedaan om je nalatenschap goed te regelen. Bijna... want je moet de afspraken nog wel officieel bij de notaris vastleggen. Verandert er daarna iets in je situatie – een kind dat gaat trouwen of juist scheiden, een partner die overlijdt of win je onverhoopt de loterij? Dan volstaat een bezoekje aan de notaris om een aanvulling op je testament te doen. Je hoeft heus niet altijd je hele testament opnieuw op te stellen. Overigens mag je zaken als sieraden, kleding, inboedel en wensen over je begrafenis of crematie ook in een handgeschreven document (codicil) regelen. Als je wensen daarover in de loop der tijd veranderen, hoef je niet steeds je testament aan te passen.
Kortom: denken dat een nalatenschap altijd gepaard moet gaan met hoge erfbelasting, is een misvatting. Laat je vooral goed adviseren of informeren over de mogelijkheden. Zodat je nabestaanden niet onnodig veel erfbelasting betalen. Dat scenario is namelijk nóg minder leuk om over na te denken dan over de dood.
