Ga naar de hoofdinhoud
Duurzamer wandelen met respect voor natuur

Zo wandel je duurzamer met respect voor de natuur

24 april 2025

Steeds meer wandelaars maken bewustere keuzes om alleen hun voetstappen achter te laten. En er is meer mogelijk dan je afval netjes meenemen. Van schade aan de natuur voorkomen door op de gemarkeerde paden te blijven, tot een milieuvriendelijke wandeluitrusting en duurzamer vervoer naar je wandelbestemming. Of je nu een korte middagwandeling maakt of een meerdaagse hike; we laten je zien hoe je zo duurzaam mogelijk op pad gaat.

Wandelen met respect voor de natuur

De afgelopen jaren groeit wandelen aan populariteit, waardoor het in natuurgebieden drukker is geworden. Als we de natuur daarbij te veel verstoren, heeft dat gevolgen. We geven je tips om toch verantwoord te genieten van de natuur:

1. Houd rekening met wilde dieren

In de natuur ben je te gast bij wilde dieren, zoals reeën, eekhoorns, hazen en edelherten. Maak deze dieren tijdens je wandeling niet aan het schrikken. Het gevaar is dat een dier dat vlucht zich verwondt aan een hek of wordt aangereden. Wandel je met de hond? Houd deze dan aan de lijn, behalve als je in een losloopgebied bent.

2. Laat geen zwerfafval achter

Zwerfafval hoort niet thuis in de natuur. Geen afvalbak in de buurt? Gooi je afval dan thuis weg en neem eventueel een zakje mee voor je afval. Neem ook fruitschillen van bijvoorbeeld bananen en mandarijnen mee. Het duurt namelijk wel tot 2 jaar voordat de natuur deze heeft afgebroken. Daarnaast trekt afval ander afval én vogels en ongedierte aan. 

Neem een zakasbak mee als je rookt. Zo voorkom je een natuurbrand en vervuil je de natuur niet met de chemicaliën en microplastics die in sigaretten zitten. Wil je meer doen? Ruim dan al wandelend zwerfafval op. Daarover later in dit artikel meer.

3. Bij hoge nood

In natuurgebieden is wildplassen meestal toegestaan. Laat hierbij geen toiletpapier achter en neem dit bijvoorbeeld mee in een afsluitbaar zakje. En wat doe je met ontlasting van je hond of jezelf? Neem dit mee in een (honden)poepzakje of graaf een putje van 15 tot 20 cm op ruime afstand van water, kampeerplek en wandelpaden. De beste optie: laat de natuur schoon achter en gebruik een toilet.

4. Maak geen herrie

Praten is natuurlijk prima, maar schreeuw niet en laat je draagbare muziekspeakers thuis. Daar doe je de natuur én andere bezoekers een plezier mee.

5. Gebruik de gemarkeerde paden en kampeerplekken

In natuurgebieden zijn gelukkig steeds vaker verschillende paden voor bijvoorbeeld ruiters, mountainbikers en wandelaars. Door die paden te gebruiken, geef je elkaar meer de ruimte en beschadig je de natuur buiten de paden niet. Zoek je een kampeerplek? Kampeer dan op campings of bivakgrond waar dat is toegestaan op minimaal 70 meter van meren en beekjes.

6. Vermijd de drukte

In een aantal natuurgebieden is het soms erg druk. Gelukkig zijn er nog genoeg onbekende en daardoor rustige gebieden. Bekijk het overzicht van Staatsbosbeheer met onbekende wandelgebieden. Of sta eens extra vroeg op en ga wandelen in de ochtend. Zo ontloop je de drukste momenten tijdens weekenden en feestdagen.

Een duurzamere keuze voor wandelschoenen en -kleding

Het is best lastig om zicht te krijgen op hoe goed kledingmerken omgaan met het milieu, duurzaamheid en mensenrechten. Gelukkig zijn er steeds meer outdoor-merken met aandacht voor de ecologische en sociale voetafdruk die ze achterlaten. Deze bedrijven zien in dat de hoeveelheid grondstoffen beperkt is en dat opgraven hiervan vaak gevolgen heeft voor natuur en mens.

Let daarom bij kopen van kleding op keurmerken en labels voor milieu- en klimaatimpact, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn. Voorbeelden van deze labels vind je op de pagina Duurzame en milieuvriendelijke wandeloutfit van Wandel.nl.

Daarnaast zijn er meerdere merken en winkelketens die initiatieven nemen voor dierenwelzijn, mensenrechten en milieu. Zo geeft Bever 2e Buitenkans-producten een nieuw leven. Ze repareren of herstellen de producten en bieden ze aan voor een lagere prijs.

Duurzamer vervoer naar wandelbestemmingen

Je kunt overal wandelen, maar soms wil je iets anders dan je vertrouwde omgeving. Het meest duurzame vervoer is dan de (accu-loze) fiets. Ligt jouw wandelroute buiten je fietsbereik? Bekijk dan of je met openbaar vervoer kunt reizen. Of misschien is carpoolen met je wandelmaatjes een optie.

Voor reizen binnen Europa is de trein een prima alternatief voor het vliegtuig of de auto. En misschien betaalbaarder dan je denkt. Op de website van Interrail vind je soms interessante aanbiedingen. Met de trein ben je geen inchecktijd kwijt en je geniet al tijdens je reis van het landschap dat voorbijglijdt. 

Lees ook: 8 tips om je privé-vervoer te verduurzamen

Plandelen: wandelen én zwerfafval opruimen

Zwerfafval is een grote bron van irritatie. En terecht: het belast de natuur enorm. Daarnaast belanden microplastics in onze voedselketen en dat is een gevaar voor onze gezondheid. Steeds meer mensen doen hier iets aan door zwerfaval wandelend op te ruimen. Dit noemen we ook wel plandelen: een combinatie van ‘plocka’ (Zweeds voor oppikken) en wandelen. Doe jij mee? 

Lees 5 tips voor plandelen op wandel.nl.

Lees meer over hoe je duurzamer leeft

Naast wandelen kun je natuurlijk meer doen om duurzamer te leven. Bijvoorbeeld minder spullen kopen, energie besparen en duurzaam reizen of op vakantie gaan. We hebben 11 tips voor je op een rij gezet voor duurzamere manieren van leven.


Meer verhalen over Wandelen