Duurzame inzetbaarheid is een belangrijk onderdeel van duurzaam werkgeverschap. Het draagt niet alleen bij aan veerkracht van je bedrijf, maar het loont ook op de lange termijn. Met aandacht voor de fysieke, mentale en financiële fitheid van je medewerkers, én hun werkplezier en werkplezier, creëer je een werkomgeving waar mensen zich gewaardeerd voelen en gemotiveerd blijven. Zo blijven ze langer bij je werken.

Prof. Dr. Annet de Lange omschrijft duurzame inzetbaarheid als ‘een complex geheel, waar veel bij komt kijken’. Annet heeft veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit gaan volgens haar om meer dan alleen uitval of ziekteverzuim. De behoefte om te herstellen en jezelf fit en energiek voelen, is ook belangrijk. Annet: ‘Werkvermogen houdt in: hoe fitter je bent, hoe productiever je wordt. Als werkgever is het goed om daar serieus naar te kijken.’

Er zijn veel mogelijkheden om aan fysieke en mentale fitheid te werken. Veel werkgevers kiezen voor een vitaliteitsprogramma dat uit veel onderdelen bestaat. Denk aan bewegingsprogramma’s, gezond eten op het werk, workshops voor betere slaap en stressmanagement om burn-out en uitval te voorkomen. Ook sociale activiteiten, zoals een bedrijfsuitje, zijn een belangrijk onderdeel van een vitaliteitsprogramma en versterkt vaak de band tussen collega’s.

Een goed vitaliteitsprogramma begint met een duidelijke visie en strategie van de werkgever. Bepaal wat je wilt bereiken en waarom, en maak deze doelen meetbaar met key performance indicators (kpi’s). Zo kun je jouw plan in kleine, haalbare stappen uitvoeren. Dit zorgt niet alleen voor overzicht bij jezelf, maar ook voor duidelijkheid bij je medewerkers. Toch ziet Annet in de praktijk dat leidinggevenden soms onvoldoende zijn meegenomen. ‘Ze zeggen bijvoorbeeld tegen medewerkers: sla die workshop maar over, we hebben het al druk genoeg.’ Een ondersteunende werkomgeving is dan ook noodzakelijk. Door medewerkers vroeg te betrekken, speel je hierop in. Haak ze bijvoorbeeld aan als ambassadeurs van het vitaliteitsprogramma.

Voor werkgevers is het belangrijk om álle groepen binnen het bedrijf te bereiken. ‘Praktisch opgeleiden hebben vaak een andere aanpak nodig dan theoretisch opgeleiden’, zegt Annet. ‘Uit onderzoek blijkt dat praktisch opgeleiden gemiddeld 6 jaar korter leven en vaker gezondheidsproblemen hebben. Dit hangt vaak samen met kennis, mogelijkheden en financiën. 

Als je die groep helder hebt, moet je bepalen welke maatregelen de meeste kans van slagen hebben. Richt je je op verbeteren van vitaliteit? Betrek deze groep dan bij ontwikkelen van een vitaliteitsprogramma, dan haken ze veel sneller aan.

De uitdaging is om deelnemers daarna gemotiveerd te houden. Veel mensen beginnen enthousiast aan hun goede voornemens na een vakantie, maar na een week zijn ze het alweer vergeten. Vraag daarom bijvoorbeeld de familie van deelnemers om hen te steunen het programma vol te houden.’

Naast financiële zekerheid is werkplezier erg belangrijk voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Volgens platform HR Praktijk zijn medewerkers die zich blijven ontwikkelen gelukkiger. In het onderzoek Vrij reizen over de Nederlandse arbeidsmarkt (2022) benadrukt TNO ook het belang van op tijd en regelmatig vaardigheden leren en verbeteren.

‘We denken nog vaak in ouderwetse cv’s’, zegt Annet. ‘Maar vaardigheden krijgen steeds meer aandacht.’ Ze raadt werkgevers aan om medewerkers een loopbaan-APK te bieden. Dit is een momentopname van hun kansen op de arbeidsmarkt. Hierbij worden bijvoorbeeld interesses, ambities, vaardigheden, eigenschappen en persoonlijke waarden bekeken. ‘Op basis daarvan kun je als werkgever gericht bij- of omscholingsadvies geven.’ Voor mkb’ers zijn er subsidies voor zulke loopbaanchecks, bijvoorbeeld van provincies in samenwerking met hogescholen. Het is voor ondernemers de moeite waard om dit te onderzoeken. Het vergroot de effectiviteit van je medewerkers en helpt je zakelijke doelen te halen.