Terugblik economie derde kwartaal 2023
Beurszomer: warm begin, maar afkoeling door hoge rentes
De beurzen hielden afgelopen zomer gelijke tred met het Nederlandse weer: een warm begin, maar al snel koelde het klimaat af door oplopende rentes. Onze fondsbeheerder a.s.r. vermogensbeheer blikt terug op wat er in het derde kwartaal op de financiële markten gebeurde.
- Juli
De zomer begon goed voor de financiële markten. Zowel de Europese als de Amerikaanse aandelen stegen in juli met ruim 2%. Dit kwam door de “buzz” rondom kunstmatige intelligentie en de macro-economische cijfers die beter waren dan verwacht. Aandelen voor opkomende markten presteerden beter (5%) dan die van ontwikkelde markten (2%).
- Augustus
In augustus deden de aandelenbeurzen een flinke stap terug. Europese aandelen daalden met -2,4%. Obligaties behaalden een bescheiden positief rendement van ca 0,3%.
- September
In september viel de relatief sterke stijging van kapitaalmarktrentes op, zowel in de eurozone als in de Verenigde Staten (VS). In Nederland en Duitsland kwamen de 10-jaars rentes uit rond de 3%, terwijl deze in Italië, het Verenigd Koninkrijk en de VS al boven de 4,5% uitkwamen. Stijgende kapitaalmarktrentes vertalen zich in negatieve rendementen op staatsobligaties. In september noteerden de Europese staatsobligaties een maandrendement van -3,5%. Vooral de langlopende staatobligaties zijn gevoelig voor rentewijzigingen. Stijgende rentes zijn ook nadelig voor bedrijfsobligaties, maar in vergelijking met staatsobligaties bleef de schade nog beperkt: Europese investment grade-bedrijfsobligaties noteerden een negatief maandrendement van -1,5%. Opvallend genoeg behaalden de meer risicovolle high yield-bedrijfsobligaties als enige beleggingscategorie in september een positief rendement, al bleef dit wel beperkt tot een schamele 0,1%.
Investment grade = obligaties afkomstig van bedrijven met een goede kredietbeoordeling (minimaal BBB). Dit zorgt voor een gematigd risico in verhouding tot het rendement.
High yield = zeer risicovolle obligaties omdat de kredietbeoordeling BB+ of lager is.
Zowel in de eurozone als in de VS daalde de inflatiedruk. In Europa was de inflatie in september 4,3% (jaar-op-jaar) ten opzichte van bijna 11% in oktober 2022. Voor de VS was dat 3,7% in augustus (jaar-op-jaar), wat hoger is dan de 3,3% in juli. Maar alsnog een stuk lager dan de piek van 9% in juni 2022.
Buiten de eurozone en de VS is het inflatiebeeld sterk wisselend. In het Verenigd Koninkrijk lijkt het strenge centrale bank beleid “eindelijk” effect te hebben. De inflatie daalde van 10,4% in februari naar 6,7% in augustus. In China is in juli de inflatie zelfs kort negatief geweest, waarna die weer licht is toegenomen naar 0,1% in augustus. In Japan schommelde de inflatie de afgelopen 6 maanden tussen de 3,0% en 3,5%.
Als gevolg van de stijgende rentes daalden zowel de Europese als de Amerikaanse aandelenmarkten. De Amerikaanse aandelen presteerden echter zwakker in vergelijking met Europese aandelen. In euro’s bleef de schade relatief beperkt door de waardestijging van de dollar ten opzichte van de euro.
Ook bedrijfsobligaties werden negatief beïnvloed door de stijgende rentes, maar in mindere mate dan de staatsobligaties. Europese ‘investment grade’-bedrijfsobligaties rapporteerden een negatief rendement, terwijl ‘high yield’-bedrijfsobligaties als enige beleggingscategorie in september een bescheiden positief rendement behaalden.
Aziatische aandelen en opkomende markten werden minder beïnvloed door de stijgende rentes. De koersdalingen waren hier dan ook beperkt in vergelijking met ontwikkelde markten.
Deze tekst hoort bij de nieuwsbrief oktober 2023 voor klanten van Persoonlijk pensioen van beleggingsonderneming a.s.r. Vooruit.