Steeds meer mensen willen hun tegels eruit en groen er in. Maar niet iedereen heeft een tuin op het zuiden. Al snel rijst de vraag ‘wat voor planten groeien er goed in mijn tuin met (voornamelijk) schaduw?’.
Het is goed om eerst te kijken of je wel écht een schaduwrijke tuin hebt. Er is namelijk een groot verschil tussen (diepe) schaduw of gefilterd licht. In gefilterd licht kunnen namelijk veel meer planten groeien dan vaak wordt verwacht. Maar wat is dan precies het verschil? Gefilterd licht is licht wat bijvoorbeeld valt door bomen. Het is geen diepe schaduw, zoals gebouwen dat veroorzaken. Wanneer een tuin minder dan 3 uur zon óf een aantal uur gefilterd licht krijgt, dan pas spreken we van een schaduwrijke tuin. Het is goed om hier naar te kijken voordat je planten gaat uitkiezen. Want planten die het heel goed doen in schaduwrijke tuinen, doen het vaak een stuk minder goed in lichtere schaduw.
Lees ook: verkoeling in je tuin, ga voor minder tegels en meer groen
Bij eetbare planten denken we al snel aan appels, peren, bessen en aardbeien. Vaak wordt er vergeten dat er ook in de schaduw eetbare soorten groeien. Deze soorten zijn minder populair, omdat je maar net moet weten wat voor lekkers je er mee kunt maken. Favorieten zijn: bosaardbei, daslook en hosta’s. Andere soorten die je kunt eten zijn: vrouwenmantel, longkruid, struisvarens, lievevrouwebedstro, moerasannemoon, schijnaugurk en kruipend zennegroen.
Lees ook: welke eetbare planten zijn ideaal voor in een kleine tuin?
Bij een schaduwtuin denk je vaak niet aan mooie bloeiende bloemen en planten, maar dat kan dus wél. Google maar eens op ‘borderplan schaduw’, er is genoeg keuze! Tegenwoordig zijn er ook steeds meer border pakketten te koop zodat je zelf niet meer hoeft na te denken over welke planten mooi bij elkaar staan. Maar je kan natuurlijk ook altijd zelf gaan puzzelen. Als je zelf aan de slag gaat met het maken van een beplantingsplan, houdt dan in ieder geval rekening met hoogteverschil. Planten die heel hoog worden (zoals vingerhoedskruid) plant je achteraan als jouw border tegen een schutting staat. Als je een border hebt waar je helemaal omheen kunt lopen, dan plant je hem juist in het midden. Zo zorg je er voor dat al je planten zichtbaar zijn en niet verdwijnen achter hogere planten. Naast je borders heb je natuurlijk ook een pad of paden nodig. In een schaduwrijke tuin is gras als pad geen succes, het groeit er niet tot nauwelijks. Je kan dan beter kiezen voor stenen, grind of laagblijvende bodembedekkers.
Lees ook: zo zorg jij voor een onderhoudsvriendelijke en duurzame tuin
Om je alvast wat op weg te helpen vind je onderstaand een lijstje met planten die goed groeien in de schaduw. Het grootste gedeelte maakt prachtige bloemen, maar de varen en hosta zijn toegevoegd voor hun blad.
Geef goed water! Jonge plantjes hebben nog geen goed wortelgestel om (wat dieper) vocht uit de grond te halen. Als je planten groter worden is het ook belangrijk dat je goed in de gaten houdt dat de bodem niet te droog wordt. Zeker als de schaduw wordt veroorzaakt door grote bomen (zoals in het bos), is het belangrijk om te controleren dat de bodem niet uitdroogt. Schaduwplanten hebben geen zon nodig om te groeien, maar wel hebben alle planten water nodig om te groeien en te blijven leven. Vaak zie je dat mensen houtsnippers in de border leggen om de grond te af te dekken. Dit is goed om meer vocht vast te houden, beter voor het bodemleven waardoor je planten goed gaan groeien én het onderdrukt onkruid.
Dit blog is geschreven door Merel en Ruud van Moestuinadvies. Zij delen hun kennis over moestuinieren (en over hun eigen voedselbos) met hun Moestuinadvies-community, via hun podcast en natuurlijk ook via Instagram. Merel is zelf ook te volgen via haar eigen account op Instagram waar ze het heeft over bloemen, maar ook uitgebreide chips-testen verricht.
Illustratie: Carmen Groenefelt