Hoe bouw je als zzp’er pensioen op als je in meerdere landen woont?
Als je het over pensioen hebt, is zzp’er Marieke van Dijk (45) een ‘atypisch geval’. Daar kwam ze achter toen ze 10 jaar geleden vanuit Amerika terugkeerde naar Nederland en als zzp’er hier haar pensioen wilde regelen. Aangezien ze lange tijd in het buitenland woonde, heeft ze minder AOW opgebouwd. Waar ze over 20 jaar woont, weet ze nog niet. En dus wil ze zich niet vastleggen in een plan voor haar pensioen. Hoe lost ze dit op?
Krijg binnen 10 minuten inzicht in je financiële situatie, nu én later. En zet je eerste stap vooruit.
“In Amerika luisterde ik altijd naar een programma op de radio dat Money Talk heet. In dat programma waren ze heel duidelijk over je pensioen: tegen die tijd moet je een miljoen (dollar) aan vermogen hebben opgebouwd. Lukt dat je niet, dan heb je een probleem. Dat maakte indruk op me. Een miljoen? Hoe moest ik dat ooit bij elkaar harken? In mijn achterhoofd is altijd blijven hangen dat je voor een beetje ontspannen oude dag minimaal een miljoen nodig hebt.”
Als vierdejaars psychologiestudente vertrekt Marieke naar Amerika om daar af te studeren. Het is het klassieke verhaal van een uitwisselingsjaar dat niet bij een jaar blijft. Want: de liefde. Na een paar jaar heen en weer reizen, verhuist Marieke op haar 26ste naar de Verenigde Staten om bij haar man Eric te zijn. Na haar promotie begint ze op haar 28ste haar eerste baan als consultant.
In Amerika start ze met het opbouwen van haar pensioen: het felbegeerde miljoen. “Mijn werkgever bood een pensioenregeling aan – het 401k plan – waarbij je zelf een bepaald bedrag van je salaris op een beleggingsrekening stort, en dan verdubbelt je werkgever dat. Er zit een maximum op dat bedrag, maar op die manier bouw je heel solide pensioen op. Een luxe, want er zijn meer dan genoeg Amerikaanse bedrijven die helemaal niets voor het pensioen van hun werknemers regelen.”
Marieke maakt optimaal gebruik van het 401k plan. “Elke maand ging van mijn salaris $ 1.500 linea recta naar die beleggingsrekening. Daar stortte mijn werkgever dan $ 1.500 bovenop. Zo zette ik ongemerkt elke maand $ 3.000 opzij. Dat kon toen prima: Eric en ik waren jong, hadden nog geen kinderen en weinig geld nodig om te leven.” Vandaag de dag zit er ruim $ 200.000 in Marieke's Amerikaanse pensioenpotje.
“Zolang ik niet in Amerika woon, kan ik niet aan die rekening komen. Ik kan er dus niets bijstorten, maar het wordt door het rendement op de investeringen wel meer waard. Het geld naar Nederland halen is geen optie. Dan zou ik er een hoop belasting over moeten betalen. Eric heeft in Amerika ook een pensioenregeling en beleggingsrekening, waarvoor precies hetzelfde geldt.”
Inmiddels wonen Marieke en Eric met dochter Ella (13) en zoon Axel (7) alweer 10 jaar in Nederland. “We hebben het hier erg naar ons zin. Ik zie ons voorlopig niet terugkeren naar Amerika, en al helemaal niet fulltime. Een constructie zoals die van ‘snowbirds’ lijkt me wel wat: dan woon je de helft van het jaar in Amerika, en het andere half jaar ergens anders.”
Dat Marieke nog geen idee heeft wat de toekomst gaat brengen en waar die zal zijn, maakt het lastiger om bepaalde financiële zaken, waaronder haar pensioen, te regelen. Daar komt ze bij terugkomst in Nederland achter. “Ik ging op zoek naar een manier om mijn pensioen goed te regelen. Aan AOW (het basispensioen van de overheid) heb ik minder opgebouwd omdat ik een aantal jaar niet in Nederland heb gewoond.” Lachend: “Daar moet ik het dus niet van hebben.” Haar tip is dan ook om dit uit te zoeken als je een tijdje in het buitenland hebt gewoond. Of natuurlijk liever vooraf: als je van plan bent om in het buitenland te gaan wonen.
Als je een tijdje in het buitenland hebt gewoond, krijg je meestal minder AOW. Hoe dit precies zit lees je op de website van Wijzer in Geldzaken.
Haar zusje had een pensioenpolis. Dat leek Marieke ook wel wat. “Totdat de meneer van de bank me allerlei vragen ging stellen. Wanneer wil je met pensioen? Waar woon je als je met pensioen gaat? Hoeveel geld denk je tegen die tijd ongeveer nodig te hebben? Allemaal vragen waar ik geen antwoord op kon geven.
Zoals ik er nu over denk stop ik nooit met werken – daarvoor vind ik het veel te leuk – maar als ik op m’n vijftigste een sabbatical wil nemen, wil ik dat kunnen doen. Ik wil niet tot mijn 67ste moeten wachten voordat ik bij mijn geld kan. Zonder vast plan voor de toekomst en met mijn werkverleden in de Verenigde Staten bleek ik een atypisch geval.”
Een financieel adviseur wordt ingeschakeld. Voor mensen die graag onafhankelijk blijven en waarbij meerdere zaken rondom de toekomst ‘onduidelijk’ zijn, is een pensioenpolis niet de beste optie, zei hij tegen Marieke. De adviseur raadt Marieke aan om bij wijze van pensioenpotje een ‘gewone’ spaarrekening te openen en daar elke maand geld op te storten.
Sindsdien storten zij en Eric elke maand € 2.000 op die spaarrekening. Grofweg € 1.000 daarvan is bedoeld voor grote uitgaven zoals vakanties of toen ze vorig jaar het huis opnieuw hebben laten schilderen. De resterende € 1.000 is voor ‘later’. Aan dat geld proberen Marieke en Eric ook echt niet te komen. “Het idee dat ik een miljoen voor mijn pensioen moet sparen, heb ik inmiddels losgelaten. De kans dat we tijdens ons pensioen in Amerika wonen, is heel klein. Hoeveel het dan wél moet zijn, weet ik niet zo goed.”
Corona heeft Marieke aan het twijfelen gebracht. “Door corona hebben we gezien hoe snel de wereld kan veranderen. Een goed moment om te bekijken wat we op financieel gebied anders zouden kunnen doen. Zeker met de negatieve spaarrente die in onze nek hijgt. Op dit moment neig ik naar beleggen, maar dat wil ik niet zelf doen – ik heb er de kennis niet voor en ik heb ook geen zin in om me er uitgebreid in te verdiepen. Ik neem graag een betrouwbare partij in de arm, waarvan ik zeker weet dat ze in goede, duurzame fondsen investeren.”
Lees ook: Beginnen met beleggen: 7 tips van beleggingsexpert Janneke Willemse
Ook al volgt Marieke als zzp’er zelf niet het gebruikelijke pad, toch heeft ze wel een algemene tip voor andere zzp’ers die nadenken over hun pensioen. “Begin er vooral nú mee. Denk niet: ‘ik verdien nog niet genoeg om vermogen voor mijn pensioen op te bouwen’ of ‘dat komt later wel’. Al zet je maar elke maand vijftig of honderd euro voor je pensioen opzij, en stort je die vervolgens op een spaar- of beleggingsrekening. Ook met kleine bedragen kun je een heel eind komen.”
