Ondernemen met succes, het is iets wat alle ondernemers willen. Maar hoe bereik je succes als ondernemer? Welke competenties heb je daarvoor nodig en bestaat er zoiets als het ‘ondernemersgen’? Om deze en andere vragen over ondernemerschap te beantwoorden, gingen we in gesprek met Josette Dijkhuizen. Dijkhuizen verbindt als ondernemer en honorair hoogleraar de wetenschap aan de praktijk op het gebied van ondernemerschap. Ze weet daardoor veel over alles wat met ondernemen te maken heeft, de psychologie erachter en wat succesvol ondernemen nu precies inhoudt. In een serie artikelen bespreken we deze onderwerpen en meer. Deze eerste editie staat in het teken van persoonlijke en bedrijfsmatige groei en ontwikkeling.
Wat is succesvol ondernemerschap en groei?
Om maar met de deur in huis te vallen, wat definieer jij als succesvol ondernemerschap en groei? ‘Ik ben geen voorstander van het woord ‘groei’ als in ‘alleen maar groter’. Ondernemerschap gaat over het creëren van nieuwe waarde. Bijvoorbeeld waarde voor jezelf als ondernemer, omdat je er inkomen uithaalt of omdat je bepaalde persoonlijke doelen realiseert. Die waardecreatie kan ook voor je bedrijf zijn, bijvoorbeeld door te innoveren of goed werkgeverschap na te streven. Of waarde voor de maatschappij waar je als ondernemer altijd onderdeel van uitmaakt en waarvoor je (duurzame) producten of diensten ontwikkelt.’
‘Als we het hebben over succesvol ondernemerschap dan koppelen we dat meestal aan groei. Alsof succes automatisch samenhangt aan groter: aan een bedrijf met een groot pand, veel medewerkers en een hoge omzet. Voor mij is succesvol ondernemerschap dat als je ambities hebt en die realiseert, dat je dan succesvol bent. En dat kan gaan over groter worden in omvang, maar hoeft allerminst. Uiteindelijk gaat het om die waarde die jij voortbrengt. Denk bijvoorbeeld aan zzp’ers en ondernemers die een kleine onderneming hebben en tegelijkertijd waarde creëren omdat ze bijvoorbeeld online marketingdiensten leveren aan andere bedrijven of de bakker die ons voorziet van gezond brood.’
Over Josette Dijkhuizen
Josette Dijkhuizen is ondernemer en wetenschapper. Ze verbindt in haar activiteiten de wetenschap aan de praktijk van ondernemerschap. Dit heeft geleid tot diverse ondernemingen, boeken en presentaties over de hele wereld. Zo heeft Dijkhuizen onder meer het landelijk netwerk van ondernemerscoaches De Zakencoach opgericht en Ondernemerschap in Bedrijf, een programma voor intern ondernemerschap. Ze was eerder VN Vrouwenvertegenwoordiger en als oprichter van Stichting Krachtbedrijf begeleidt ze overlevers van geweld naar een eigen onderneming. Onlangs is ze gestart met Women4Women om vrouwelijke ondernemers over de wereld te verbinden en kennis uit te wisselen. Meer informatie vind je op www.josettedijkhuizen.nl.
Waarom is ontwikkeling belangrijk?
Oké, ondernemen is dus het creëren van waarde, voor jezelf, je bedrijf en op maatschappelijk gebied, waarbij je zelf bepaalt wat succes inhoudt. Om dat te bereiken en te behouden is ontwikkeling en bijblijven belangrijk. Dijkhuizen: ‘De wereld waarin we leven is enorm dynamisch. Zeker in Nederland zitten we in een snelle en complexe economie. Als ondernemer krijg je hoe dan ook te maken met veranderingen in consumentengedrag, behoeftes en technologieën. Dus als ondernemerschap gaat over het creëren van nieuwe waarde dan zul je wel continu moeten kijken hoe je kunt meegaan om relevant te blijven.’ Het zijn allemaal omgevingsfactoren die maken dat persoonlijke en bedrijfsmatige ontwikkeling heel belangrijk zijn. Ondernemerschap verbinden we vaak aan bedrijven, bedrijfsontwikkeling en groei. De focus ligt heel erg op de economische aspecten, maar minder op bijvoorbeeld persoonlijke ontwikkeling. En dat is volgens Dijkhuizen nou net waar we meer aandacht voor moeten hebben: ‘Voor iedere ondernemer, ongeacht bijvoorbeeld sector of leeftijd, is persoonlijke ontwikkeling belangrijk. Een bedrijf kan niet verder ontwikkelen als de persoon erachter niet verder kan ontwikkelen.’
Met haar onderneming De Zakencoach heeft Dijkhuizen een netwerk van twintig coaches door heel Nederland die ondernemers ondersteunen bij hun bedrijfs- én persoonlijke ontwikkeling. Het team is gespecialiseerd in juist die combinatie van zowel zakelijke als persoonlijke ontwikkeling. ‘Opvallend is dat het gros van de vragen die binnenkomen gaan over zaken als het hervinden van de energiebalans, het anders vormgeven en structureren van werk, werk doen dat bij je past en waar je blij van wordt, makkelijker nee leren zeggen, leren om aan een bedrijf te werken in plaats van in het bedrijf enzovoorts. Dat zijn allemaal persoonlijke aspecten die direct van invloed zijn op het succes van een onderneming.’
Eerder dit jaar organiseerde a.s.r. een webinar over succesvol ondernemen. Tijdens deze sessie gaat Josette Dijkhuizen dieper in op wat succesvol ondernemen is en wat je kunt doen om te werken aan succesvol ondernemerschap. Topics als de psychologie van ondernemerschap, ondernemerscompetenties en ontwikkeling komen aan bod en we bespreken vragen van kijkers. Kijk het webinar terug via onderstaande button.
De tekst gaat hieronder verder.
Ondernemers doen te weinig aan hun eigen ontwikkeling
Ondernemer zijn betekent een manus van alles zijn, kansen zien, aanpakken en doorzetten. Het betekent zelf scherp zijn op kennis en vaardigheden ontwikkelen, netwerken en ervaring opdoen. ‘Als ondernemer zit je niet in een construct van een bedrijf waar een HR-afdeling je een opleiding aanbiedt, dat is er dan allemaal niet. De ondernemer moet dat zelf doen. En het vormgeven van je eigen ontwikkeling kan best lastig zijn, want je moet ondertussen ook zorgen dat je werkdruk niet te hoog wordt, dat je het juiste netwerk hebt, dat je kunt onderhandelen en financieel inzicht hebt, commerciële vaardigheden, noem het maar op. De ondernemer heeft een veelheid van activiteiten op zijn of haar bordje liggen en dat betekent dat dat hij of zij op heel veel fronten mee moet ontwikkelen. Je kan veel zaken uitbesteden natuurlijk, zoals je financiële administratie, maar bent er uiteindelijk wel zelf verantwoordelijk voor.’
Dijkhuizen vindt het jammer dat er meer aandacht is voor de ontwikkeling van het bedrijf in plaats van aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van ondernemers. Dat geldt voor allerlei programma’s die worden aangeboden aan ondernemers, maar ook voor de ondernemers zelf.
‘Zij besteden relatief weinig aandacht aan hun eigen groei en denken toch al gauw ‘ik moet het zelf doen’ of ‘ik weet het toch het beste’. Dat is een overtuiging die je niet zal helpen om een volgende stap te nemen. Je kunt gewoon niet alles zelf, ook als het aankomt op jezelf verder ontwikkelen.’ In de praktijk ziet ze dan ook dat ondernemers zelf niet zo makkelijk een coach inschakelen, dat ze weinig lezen of externe trainingen volgen. Het kost natuurlijk tijd en geld, en dat kan een barrière zijn. Tegelijkertijd levert investeren in ontwikkeling op de lange termijn ook juist weer wat op. ‘Het is jammer dat we het in topsport heel normaal vinden dat een sporter een coach of therapeut heeft, maar dat we daar anders over denken bij ondernemerschap. Terwijl het daar óók over topsport gaat. Als ondernemer pak je veel zelf op, ook omdat je het leuk vindt en het jouw bedrijf is, jouw kindje. Je haalt er je inkomen uit, een groot stuk van je leven hangt af van jou als ondernemer en van je bedrijf. Zorg dan júist goed voor jezelf. Als je uitvalt is er helemaal geen bedrijf meer, dus ik denk dat we veel meer aandacht aan de ontwikkeling van ondernemers moeten besteden’, aldus Dijkhuizen.
Meer weten over succesvol ondernemen? Download hier de whitepaper ‘Succesvol ondernemen doe je zo’.
Hoe kun je je ontwikkelen op persoonlijk en bedrijfsmatig vlak?
Rest de vraag: wat kun je dan als ondernemer dóen om je op persoonlijk (en daarmee ook bedrijfsmatig) vlak te ontwikkelen? Dijkhuizen: ‘Neem jezelf eens onder de loep en leer jezelf kennen en herkennen. Wat zijn de kernwaarden in je leven? Die bepalen onder meer voor een groot deel wie je bent en wat bij je past, en dus ook wat je belangrijk vindt in zakendoen. Wat zijn je valkuilen? Denk daarover na en wees kritisch op je eigen denken. Als mensen bijvoorbeeld anders naar bepaalde zaken kijken dan jij kan dat wrijving en stress opleveren. Hoe ga je daarmee om? Het kan ook zijn dat je bepaalde overtuigingen hebt die je kunnen belemmeren. Als je altijd denkt ‘ik kan het beter alleen doen’ dan is dat een mogelijke valkuil. Of als je vindt dat je het zelf het beste kan, dan zul je altijd dingen zelf blijven doen.’
En gericht op de toekomst, wat zijn dan belangrijke zaken om over na te denken? ‘Stel jezelf de vraag: wat wil ik nu, morgen en overmorgen? Als je bijvoorbeeld de ambitie hebt om je bedrijf te laten groeien, moet je ook wel kansen zien. Zijn die kansen er?
Misschien wil je in de toekomst juist afschalen om meer tijd voor jezelf of familie te hebben. Of wil je je bedrijf inkrimpen, zodat je weer kunt gaan pionieren. Sommigen zien dat misschien als falen, maar dat is juist kiezen voor wat jij leuk vindt om te doen. Ook dat hoort bij ontwikkeling. Het gaat uiteindelijk om de vraag hoe jij én je bedrijf meegaan met de toekomst? En om dat helder te krijgen is het absoluut geen slecht idee om een coach in te schakelen, trainingen te volgen of in de literatuur te duiken.’
Als afsluiter: wat is jouw gouden tip op dit gebied? Wat zou je ondernemers die aan hun ontwikkeling willen werken adviseren? ‘Stap eens uitje ondernemersbubbel en probeer als een buitenstaander naar jou en je bedrijf te kijken. Wat zou jij jezelf adviseren? Zo kun je tot hele interessante inzichten komen.’
In de volgende editie vertelt Josette Dijkhuizen over de psychologie van ondernemerschap. Houd onze socials in de gaten om het niet te missen.