Ga naar de hoofdinhoud

Zo ondersteun je werkende mantelzorgers

De kans is groot dat medewerkers vroeg of laat te maken krijgen met mantelzorg. In 2020 waren er 1,8 miljoen werkende mantelzorgers en de verwachting van het RIVM is dat dit in 2040 stijgt naar 2,1 miljoen. Om aan deze groeiende zorgvraag te voldoen, zal er vaker een beroep worden gedaan op mantelzorgers die daarnaast werken. Een proactieve houding als werkgever is dan ook vereist om verzuim door mantelzorg te voorkomen. Hieronder lees je meer over mantelzorg en hoe je een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid doorvoert in je bedrijfsvoering.

Wat is mantelzorg?
Mantelzorg is een oplossing voor een maatschappelijk probleem waar wij allemaal mee te maken hebben, namelijk het tekort aan zorgpersoneel. Mantelzorg is onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden, buurtgenoten of vrienden. Het kan gaan om de verzorging of om hulp bij dagelijkse activiteiten. Ook minder intensieve hulp - boodschappen doen, schoonmaken, klusjes in huis - en hulp aan huisgenoten valt onder mantelzorg. Alle hulp die verder gaat dan ‘gebruikelijke hulp’. In tijd uitgedrukt: méér dan 8 uur per week gedurende langer dan 3 maanden. 
Waarom is het belangrijk om mantelzorg goed te regelen?

Als de (mantel)zorgtaken toenemen, kunnen medewerkers fysiek en psychisch meer druk ervaren. Dit beïnvloedt het functioneren van je medewerker. Zeker als je medewerker gewoon doorwerkt terwijl ze wel degelijk klachten hebben. In dat geval spreken we van roze verzuim (ook wel presenteïsme). Je medewerker is dan ziek en minder productief maar meld zich niet ziek. Het is dus belangrijk om te weten welke medewerkers mantelzorg verlenen. Zo kun je rekening houden met deze medewerkers en mogelijk verzuim voorkomen.

Daarnaast is ruim 75% van de mantelzorgers pas openlijk over het verlenen van mantelzorg wanneer werk en zorgtaken moeilijk te combineren zijn. Als werkgever wil je al eerder weten dat medewerkers ook mantelzorgers zijn, zodat je hen kan ondersteunen. Waarom mantelzorgers er niet over praten, is omdat zij bang zijn voor de negatieve impact op hun carrière en dat zij collega's niet willen belasten.

Toch is het tegendeel waar. Collega’s zijn doorgaans bereid om werk over te nemen en leidinggevenden werken graag mee aan oplossingen. Ze hebben alleen een extra duwtje nodig. Daar kun jij dus voor zorgen. Door mensen extra ruimte te geven, behoud je ze voor je bedrijf en zetten ze vaak een stapje extra. Dat zorgt voor meer rust en minder ziekteverzuim. Kortom, een mantelzorgvriendelijk beleid bindt mensen aan je bedrijf en het motiveert tot extra inzet. 

Mantelzorg in de praktijk

Joop, onze expert duurzame inzetbaarheid, combineert al een aantal jaren zijn werk bij a.s.r. met de zorg voor zijn ouders. Bekijk zijn tips over hoe je binnen je bedrijf met mantelzorgers om kunt gaan. 

4 tips om een mantelzorgvriendelijk bedrijf te worden 
De eerste stap naar een mantelzorgvriendelijk bedrijf begint met bewustwording en het bespreekbaar maken van de combinatie werk met mantelzorg. Veel mantelzorgers maken het namelijk niet bespreekbaar of geven het pas aan als ze zwaar (over)belast zijn. Dan kan het leiden tot verzuim of zelfs de beslissing om te stoppen met werken. Het is dus belangrijk om werkende mantelzorgers te ondersteunen, maar hoe doe je dat? Lees onze 4 tips om een mantelzorgvriendelijk bedrijf te worden.  
Tip 1: inventariseer hoeveel mantelzorgers er in je bedrijf actief zijn  
Als je weet dat iemand mantelzorger is en wat er speelt, kun je helpen. Gebruik bijvoorbeeld een enquête om het aantal mantelzorgers in kaart te brengen. Onderzoek welke trends of ontwikkelingen er te zien zijn. 
Tip 2: maak mantelzorg bespreekbaar en herken de signalen  
Zorg dat andere medewerkers ook inzicht krijgen in de omvang van mantelzorgers in je bedrijf. Geef ook aan dat je geïnteresseerd bent in het vinden van goede oplossingen om overbelasting bij mantelzorgers tegen te gaan. 
Tip 3: toon waardering voor mantelzorgers 
Je kunt beginnen met mensen te waarderen die zich actief inzetten voor een ander. Denk aan meer flexibiliteit met werktijden, meer thuiswerken, het opsparen van overuren of eventueel extra vakantiedagen. De combinatie van werk en zorg is iets om trots op te zijn. Ervaringen in de zorg kunnen waardevol zijn voor je bedrijf: meer empathie, creativiteit, tijdmanagement, sociale vaardigheden - noem maar op. Praten over mantelzorg leidt tot méér persoonlijk contact en versterkt de onderlinge relatie. 
Tip 4: zoek samen met leidinggevende en mantelzorgers naar goede oplossingen 

Denk na over oplossingen om de werkdruk te verkleinen. Voorbeelden hiervan zijn; flexibele werktijden, tijdelijk minder werken en meer thuiswerken. Is het mogelijk om tijdelijk een functie te delen met een andere medewerker, werktaken te verminderen of van functie te wisselen? Misschien wil je als werkgever betalen voor respijtzorg? Dit is vervanging voor wanneer je medewerker even niet beschikbaar is, zodat die even op adem kan komen.

Op deze manier werk je aan een cultuur waarin mantelzorgers zowel hun werk als hun zorgtaken kunnen combineren. Ook werk je actief aan de duurzame inzetbaarheid en het welzijn van je werknemers. Dit verhoogt de productiviteit en vermindert verzuim en verloop.   

Wettelijke verlofregelingen voor mantelzorgers in je bedrijf 
Er zijn verschillende soorten wettelijke verlofregelingen voor mantelzorgers, namelijk calamiteitenverlof en zorgverlof. Iedere werknemer heeft recht op de wettelijke verlofregelingen. 
Calamiteitenverlof 
Als je medewerker onverwachts direct vrij moet zijn, bijvoorbeeld bij het overlijden van een familielid, kan het calamiteitenverlof worden aangevraagd. Het verlof duurt zo lang als nodig is om de eerste zaken te regelen. Als werkgever kun je een redelijk verzoek voor calamiteitenverlof niet weigeren.  
Zorgverlof 

Er zijn twee soorten zorgverlof, namelijk kortdurend en langdurend. Als iemand in de omgeving van je medewerker ziek is geworden, kan kortdurend zorgverlof worden aangevraagd. Tijdens kortdurend verlof ontvangt je medewerker minimaal 70% van het salaris. Is iemand langdurig ziek of hulpbehoevend? Dan kan je medewerker langdurend zorgverlof aanvragen. Bij langdurend verlof heeft je medewerker geen recht op salaris. Lees meer over onbetaald verlof.  

Zowel kort- als langdurend zorgverlof mag alleen worden geweigerd als het bedrijf anders in ernstige problemen komt. 

Wil je meer weten over hoe je met mantelzorg binnen jouw bedrijf om kunt gaan? Vraag dan onze whitepaper aan.

Stappenplan: zo kan a.s.r. je helpen
a.s.r. heeft een team van specialisten voor je klaar staan. Wij denken graag met je mee hoe je komt tot goede oplossingen voor de mantelzorgers in jouw bedrijf. 
Wij helpen je graag